ລຳໃສ້ຊອດ (Intestinal Perforation)
History
ການຖາມປະຫວັດແມ່ນມີຄວາມສຳຄັນຫລາຍໃນການຊອກຫາທີ່ມາຂອງພະຍາດ ແລະ ອາການຈະສະແດງ:
· ກະທົບ
· ປະຫວັດການໃຊ້ຢາ Aspirin, NSAIDs
· ມີປະຫວັດການປີ່ນປົວ peptic ulcer disease ຫຼື ulcerative colitis
· ມີປະຫວັດ Abdominal pain
o ຕ້ອງຖາມວ່າ ອາເຈັບເລີ່ມຂື້ນເມື່ອໃດແລ້ວ? ໄລຍະການເຈັບ,ຄວາມທີ່ການເຈັບ, ເຈັບລັກຊະນະໃດ? ອາການລຸດຜ່ອນແນວໃດ?
o ໃສ້ຊອດຂອງ peptic ulcer : ເຈັບຊອບ, ເຈັບແຮງ, ເຈັບເຂດ epigastric ກະທັນຫັນ. ອັນນີ້ແມ່ນຄວນຈຳ ແນກກັບ cholecystitis ແລະ pancreatitis.
· ໃນເດັກ: ອາດມີການແຕກຂອງໃສ້ຕີ່ງ ພາໃຫ້ເປັນ generalized peritonitis.
· ຮາກ: ເປັນຈັ່ງໃດ
ກວດຮ່າງກາຍ
· ສັງເກດ, ອາການຊີວີດ
· ກວດທ້ອງ : ມີການກະທົບທ້ອງບໍ? ມີບາດແຜບໍ? ຈຸດຊ້ຳເລືອດ? ທ້ອງເບັງບໍ? ທ້ອງເຄັ້່ງຕືງບໍ( ອັນຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າມີ ເລືອດໄຫຼໃນ)
· ຖ້າເຄາະມີອາການເຈັບສະແດງວ່າມີການອັກເສບເຫຍື່ອຫຸ່ມທ້ອງ.
· ຖ້າສຽງຂອງລຳໃສ້ບໍ່ໄດ້ຍີນສະແດງວ່າເປັນ generalized peritonitis.
· ກວດຮູທວານ, ຊ່ອງຄອດ, ທ້ອງນ້ອຍ ເພື່ອໃຫ້ມີການຈຳແນກກັບ acute appendicitis, ruptured tuboovarian abscess, and perforated acute diverticulitis.
ການບົ່ງມະຕິຈຳແນກ
· Peptic ulcer disease
· Gastritis
· Acute pancreatitis
· Cholecystitis, biliary colic
· Endometriosis
· Acute gastroenteritis
· Ovarian torsion
· Pelvic inflammatory disease
· Acute salpingitis
· Diverticular disease
· Acute appendicitis
· Meckel diverticulum
· Typhoid fever
· Ischemic colitis
· Crohn's disease
· Inflammatory bowel disease
· Colitis
· Constipation
ວິເຄາະ:
· Complete blood cell (CBC) count: ອາດເປັນ leukocytosis – ບາງຄັ້ງອາດບໍມີໃນຄົນອາຍຸສຸງ.
· Blood culture
· Liver function test
· renal function tests.
ລັງສີ:
· ລັງສີໂຜ້ງທ້ອງ( ASP ທ່າຢືນ)
· Ultrasonograms : ປະເມີນ liver, spleen, pancreas, kidneys, ovaries, adrenals, and uterus.
· Computed tomography (CT)
Medical Therapy
ແມ່ນອາການສຸກເສີນຕ້ອງໄດທຳການຜ່າຕັດດ່ວນ:
· ໃຫ້ນ້ຳ crystalloid ໃນຄົນມີອາການຂາດນ້ຳ ຫຼື ຊືມເຊື້ອເລືອດ.
· ບໍຕ້ອງໃຫ້ອາຫານທາງປາກ.
· ໃຫ້ຢາຕ້ານເຊື້ອຖ້າມີອາການຂອງ septicemia. ໃຫ້ຢາຊະນີດທີກວມເຊື້ອປະເພດ aerobic ແລະ anaerobic
Antibiotics
ໃຫ້ Metronidazole (Flagyl) + aminoglycoside
ໃຫ້ Metronidazole (Flagyl) + Beta-lactum
