ພະ​ຍາດ​ຂໍ້​

ພະ​ຍາດ​ຂໍ້​

  

ພະ​ຍາດ​ຂໍ້

ເມື່ອມີການເຈັບຂໍ້ຂື້ນມາແລ້ວພວກເຮົາສາມາດຄີດໄດ້ຫລາຍພະຍາດທີ່ເກີດກັບຂໍ້ໄດ້ເຊັ້່ນ:

·         ພະຍາດ gout (ສັບເວົ້າທົ່ວໄປແມ່ນໂລກປະດົງຂໍ້)

·         ພະຍາດ Rheumatoid arthritis (ສັບເວົ້າທົ່ວໄປແມ່ນໂລກປະດົງເສັ້ນ)

·         ພະຍາດ osteoarthritis (ພະຍາດຂໍ້ເຊື່ອມ)

·         septic arthritis (ພະຍາດຂໍ້ອັກເສບຈາກການຕິດເຊື້ອ)

·         ແລະ ອີກພະຍາດອື່ນໆ.

1.   ​ ພະຍາດ gout (ສັບເວົ້າທົ່ວໄປແມ່ນໂລກປະດົງຂໍ້)

ສາຍເຫດ ແລະ ກົນໄກການເປັນພະຍາດ: ແມ່ນເກີດຈາກການທີມີ uric acid ຫລາຍ ຈົນເຫນືອຄວາມສາມາດຂັບຖ່າຍ ອອກຂອງຮ່າງກາຍ. ສະນັ້ນຖ້າ​ມີ ທາດ Uric acid ໃນ​ເລືອດ​ມາ​ດົນ​ນານ (prolonged hyperuricemia) ແລ້ວ​ພາ​ໃຫ້​ມີການ​ສະ​ສົມ(ຕົກຕະ ກອນ) ​ທາດ Monosodium urate ໃນຈີ​ວະ​ຂອງ​ຂໍ້​ແລ້ວພາໃຫ້ມີການນີບຕໍ່ປະສາດສ່ວນ ປາຍທີມາລ້ຽງຂໍ້ກະດຸກນັ້ນ ອັນຈີ່ງ​ພາ​ໃຫ້​ມີ​ ການ​ອັກ​ເສບ​ເກີດ​ຂື້ນ ແລະ ເຈັບຮຸນແຮງ. ນອກຈາກນັ້ນບັງມີໂອກາດພາ ໃຫ້ໄປຕົກຕະກອນກໍ່ໃຫ້ ເປັນກ້ອນນີ້ວໃນ ໄຂ່ຫລັງ ຫຼື ເສັ້ນທາງເດີນນ້ຳຍ່ຽວໄດ້.

ປົກກະຕິຮ່າງກາຍສາມາດມີການຂັບທາດ uric acid ໃນຮ່າງກາຍອອກຈາກຮ່າງກາຍໂດບຜ່ານທາງນ້ຳຍ່ຽວເມື່ອມີ ການຜີດປົກກະຕິຂອງການຂັບຖ່າຍ ຫຼື ການໄດ້ຮັບຫຼາຍເກີນຄວາມສາມາດຂອງການຂັບຖ່າຍເປັນເວລາດົນນານ ຈະພາໃຫ້ເກີດເປັນພະຍາດໄດ້ ດັ່ງທີເວົ້າມາຂ້າງເທີງນັ້ນ.

(Uric acid ແມ່ນມາຈາກ ການໄດ້ຮັບທາດ purine ເຂົ້າໃນໃນຮ່າງກາຍຫຼາຍ)

ອາຫານທີ່ມີທາດ purine ມີ:

• ດື່ມເຫຼົ້າ ຫຼື Beer ຢ່າງຕໍເນື່ອງ, ສັດປ່າ, ອາຫານທະເລ ແລະ ເຄື່ອງໃນສັດ: ຕັບ, ໄຂ່ຫຼັງ, ສະຫມອງ           ( ຫລາຍທີສຸດ)
•  ນອກນັ້ນຍັງມີພືດທີມີ purine ແຕ່ປະລິມານນ້ອຍລົງເຊັ່ນ: ເນື້ອສັດຕ່າງໆ, ພືດຜັກ, ໜໍ່ໄມ້ຕ່າງໆ (ຮອງລົງມາ)

ລະ​ບາດ​ວິ​ທະ​ຍາ

ພົບ​ໃນ​ເພດຊາຍ​ຫລາຍກວ່າ​ເພດ​ຍີງ ເຖີງ ​4:1 ​ສ່ວນ​ຫລາຍ​ໃນ​ອາ​ຍຸ 30-50 ປີ ພົບ 5 ຄົນ​ໃນ 1000 ຄົນ. ແຕ່​ມີ​ອັດ​ຕາ​ການ​ເພີ່ມ​ຂື້ນ​ເລື້ອຍໆ.

ອາການຂອງໂລກ gout (ປະດົງຂໍ້):

-       ຈະເລີ່ມເປັນພຽງ 1 ຂໍ້ເທົ່ານັ້ນ ຖ້າເລີ່ມເປັນຊ້ຳເຮື້ອຈື່ງຈະເປັນ 1 ຫລື 2 ຂໍ້ຕື່ມ.

-       ພົບເລື້ອຍແມ່ນຂໍ້ຂາ ຫຼື ນີ້ວຕີນ ຫຼື ອາດເປັນຂໍ້ອື່ນຂອງຮ່າງການກໍເປັນໄດ້

-       ຈະມີອາການປວດຮຸນແຮງຫຼາຍ (ເຈັບ,ຮ້ອນ,ໄຄ່,ແດງ)ໃນ 1 ຫາ 2 ວັນ ຫຼື ເປັນອາທິດ ຈື່ງຄ່ອຍທຸເລົາລົງ.

-       ການເຈັບເກີດຂື້ນອາດເກີດຂື້ນເອງ ຫຼື ໄດ້ຮັບປັດໃຈຊູກຍູ້ແລ້ວຈະພາໃຫ້ເຈັບເຊັ່ນ: ກະທົບ, ດື່ມເຫຼົ້າ, ກີນອາຫານທີ່ມີທາດ Purine ສຸງ, ການປ່ຽນແປງອຸນນະພຸມ, ກີນຢາໄລ່ຍ່ຽວ.

-       ຖ້າເປັນຊ້ຳເຮື້ອໂຄງສ້າງຂອງຂໍ້ຈະມີການປ່ຽນແປງເຊັ່ນ: ຂໍ້ຈະໃຫຍຂື້ນເນື່ອງຈາກມີການສະສົມທາດ uric acid ຫລາຍໃນເວລາທີຍາວນານ

ການປີ່ນປົວ:

1.   ເຈັບແຮງ ໃຫ້ຢາແກ້ເຈັບ: paracetamol ຫຼື diclofenac (voltaren)

v  ຢາ diclofenac (voltaren) ແມ່ນຢາອອກລີດຕ້ານການອັກເສບ, ແກ້ປວດ.

ຜົນເສຍ: ຖ້າໃຊ້ຫຼາຍເປັນເວລາຍາວນານແມ່ນຈະມີໂອພາໃຫ້ເປັນ: ກະເພາະອັກເສບ, ກະເພາະຊອດ, ລຳໃສ້ຊອດ, ໄຂ່ຫຼັງອັກເສບ, ໄຂ່ຫຼັງເປ່ແພ, ທໍາລາຍຫນ້າທີການຂອງເມັດເລືອດ ນ້ອຍເຮັດໃຫ້ ເລືອດມີການໄຫລງ່າຍ.

v  Paracetamol ແມ່ນຢາອອກລິດແກ້ປວດ ແລະ ຢາແກ້ໄຂ້

ຜົນເສຍ: ແມ່ນຈະພາໃຫ້ມີການກົດການເຮັດວຽກຂອງຕັບ ແລ້ວ ພາໃຫ້ເປັນຕັບແຂງ, ຕັບວາຍໄດ້.

2.   ຫຼີກລຽງປັດໃຈຊຸກຍູ້: ແມ່ນຄວນໃຫ້ສຸຂະສືກສາໃຫ້ຄົນເຈັບເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບພະຍາດແລ້ວໃຫ້ຄົນເຈັບ ປະຕິບັດເອງ.

3.   ໃຫ້ຢາລົດ uric acid( ການໃຊ້ຢານີ້ຕ້ອງໄດ້ຮັບການກວດກາຈາກທ່ານໝໍຢ່າງລະອຽດແລ້ວຈື່ງວາງຢາໃຫ້ກີນ)

2.  ພະຍາດ Rheumatoid arthritis (ສັບເວົ້າທົ່ວໄປແມ່ນໂລກປະດົງເສັ້ນ)

ພະຍາດນີ້ແມ່ນເກິດຈາກການຜີດປົກກະຕິຂອງລະບົບພຸມຄຸ້ມກັນຂອງຮ່າງກາຍເຊີ່ງສາຍເຫດຈີງຍັງບໍ່ຮູ້ແນ່ນແນອນ.

ອາການ: ຖ້າມີ ຢ່າງນ້ອຍ 4 ຢ່າງໃນ 7 ສະແດງວ່າແມ່ນພະຍາດນີ້:

1.     ຟືດຂໍ້ຍາມເຊົ້າ > 2 ຊົ່ວໂມງຂື້ນໄປ ເປັນເປັນຫາຍ > 6 ອາທີດ

2.    ເປັນ > 3 ຂໍ້ຂື້ນໄປ > 6 ອາທີດ

3.    ບວມຢູ່ກົກນີ້ວມື 2 ເບື້ອງ, ຂໍ້ແຂນ, ຂໍ້ຂາ > 6 ອາທີດ

4.    ອັກເສບ 2 ເບື້ອງພ້ອມກັນ

5.    ນີ້ວມືນີ້ວຕີນປ່ຽນຮູບຊົງ( ບາງ, ຄົດ, ຜ່ອຍ)

6.    ມີປຸ່ມຕາມນີ້ວມືນີ້ຕີນ

7.    ກວດວິເຄາະ RH(+)

·         ຄ່ອຍເປັນຄ່ອຍໄປ, ຈະເລີ່ມຕົ້ນດ້ວຍອາການອ່ອນເພຍ, ເບື່ອອາຫານ, ປວດກ້າມຊີ້ນ ແລະ ກະດຸກ.

·         ເປັນແບບໄວວາເປັນແບບອັກເສບ 2 ເບື້ອງພ້ອມກັນ ຖ້າເປັນຢູ່ຂໍ້ແມ່ນອາດເປັນຫລາຍຂໍ້ບາດດຽວ, ອາມີອາການທາງລະບົບຫົວໃຈ, ຫາຍໃຈ, ເສັ້ນເລືອດພ້ອມນຳ...

ການປີ່ນປົວບົວລະບັດ:

1.     ໃຫ້ຄົນເຈັບຮູ້ເຂົ້າໃຈວິວັດຂອງພະຍາດ ແມ່ນສຳຄັນກວ່າການໃຫ້ຢາ

2.    ໃຫ້ຜັກຜ່ອນໃຫ້ເໝາະສົມກັບການໃຊ້ຂ້ຳຕ່າງໆ

3.    ຫ້າມໃຊ້ຂໍ້ຍົກນ້ຳໜັກແຮງຫຼາຍເກີນໄປ

4.    ໃຫ້ຢາແກ້ປວດ ແລະ ຢາ ຕ້ານການອັກເສບ

3.  ພະຍາດ osteoarthritis (ພະຍາດຂໍ້ເຊື່ອມ)

ແມ່ນພະຍາດທີເກີດຂື້ນໃນຄົນອາຍຸສຸງ ສ່ວນຫລາຍເກີດກັບຄົນໃຊ້ແຮງງານຫລາຍ້ຊັ່ນ: ຊາວໄຮ່, ຊາວນາ, ນັກກີລາ,ຄົນເປັນເບົາຫວານ, ພະຍາດເລືອດ (hemophilia).

ຂໍ້ທີເປັນແມ່ນມັກເປັນນຳຂໍ້ທີ່ຮັກແຮງນ້ຳໜັກເຊັ່ນ: ຂໍ້ກະດຸກສັນຫລັງ, ຂໍ້ກະໂພກ, ຂໍ້ຫົວເຂົ່າ, ຂໍ້ສົ້ນຕີນ, ຂໍ້ມື ຕາມມາ...

ອາການ:

·         ຈະມີອາການເຈັບເວລາທີມີການໃຊ້ແຮງງານຫນັກ, ຫຼື ຢູ່ລ້າໆກໍ່ເຈັບ

·         ເຈັບແມ່ນຈະບໍຮຸນແຮງ ພຽງເຈັບໃຫ້ຮູ້ສືກເຈັບ ຢູ່ຢາກ​ເຮັດວຽກກໍຢາກ.

·         ເຈັບເປັນຊ່່ວງບໍ່ເກີນ 30 ນາທີ

·         ອາດມີອາການມືນຂາ ຖ້າມີອາການເຈັບຂໍ້ກະດຸກສັນຫລັງ

ການປີ່ນປົວ:

1.     ໃຫ້ລົດການເຈັບ: ກໍຄືໃຫ້ຢາແກ້ເຈັບ( Paracetamol)

2.    ປ້ອງກັນການອັກເສບ(ຢາ diclofenac (voltaren)

3.    ປ້ອງກັນການເຊື່ອມຂອງຂໍ້ບໍ່ໃຫ້ມີການເພີ່ມອີກກໍຄືການກໍຄືວ່າຈະບໍມີການຫາຍຂາດໄດ້, ຕ້ອງໃຊ້ຂໍ້ໃຫ້ເໝາະສົມກັນວຽກງານຕ່າງໆ ຫ້າມນັ່ງຢ່ອງຢໍ້, ຫ້າມພັບຂາແຮງເກີນ, ຫ້າມນັ່ງແບບຄຸກເຂົ່າ.

           

4.  septic arthritis (ພະຍາດຂໍ້ອັກເສບຈາກການຕິດເຊື້ອ)

ແມ່ນການການທີ່ໄດ້ຮັບເຊື້ອພະຍາດເຂົ້າໄປໃນຂໍ້ໂດຍກົງພາໃຫ້ມີການອັກເສບຂື້ນ

ເຊື້ອພະຍາດທີ່ເຂົ້າໄປແມ່ນ: bacteria, virus, ເຊື້ອເຮັດ...ຖ້າບໍ່ໄດ້ຮັບການປີ່ນປົວທັນເວລາອາພາໃຫ້ຂໍ້ເສຍຫນ້າທີ່ ຢ່າຖາວອນໄດ້ ຫຼື ອາດເຖີງແກ່ຄວາມຕາຍໄດ້.

ອາການ:

·        ຈະມີໄຂ້ສຸງ, ໄຂ້ໜາວສັ່ນ + ຂໍ້ມີການເຈັບແຮງກະທັນຫັນຈົນເຫນັງບໍ່ໄດ້

·        ສ່ວນຫຼາຍຈະເປັນແຕ່ຂໍ້ດຽວ ຫຼື ອາດເປັນຫລາຍຂໍ້

·        ຂໍ້ໄຄ່, ບວມ, ແດງ, ຮ້ອນ ກະທັນຫັນ

ການປີ່ນປົວ:

1.     ໃຫ້ຢາຕ້ານເຊື້ອທີ່ເໝາະສົມກັບແຕ່ລະເຊື້ອພະຍາດ( ຊັກທາງເສັ້ນເລືອດ, ຫລື ຊັກທາງກ້າມຊີ້ນ ຢ່າງນ້ອຍ 1 ອາທິດ)

2.    ລະບາຍໜອງ ຖ້າມີໜອງ

3.    ຟື້ນຟູໜ້າທີ່ຂອງຂໍ້( ໃຫ້ເຮັດຢ່າງເປັນຂັ້ນຕອນເພື່ອປ້ອງກັນການຫ່ຽວລີບຂອງກ້າມຊີ້ນ ແລະ ປ້ອງກັນພາວະຂໍ້ຕີດ)