ກະຕຸ້ນໃຫ້ເສັ້ນເລືອດຫົດຫັດ ແລະ ກະຕຸ້ນຫົວໃຈ)

 ຢາ vasopressor (ກະຕຸ້ນໃຫ້ເສັ້ນເລືອດຫົດຫັດ) ແລະ inotrope 

(ກະຕຸ້ນຫົວໃຈ)

ຕາມທຳມະດາແລ້ວຢູ່ໃນລະບົບປະສາດ automatic ຈະມີ: parasympathetic ແລະ sympathetic

·         Parasympathetic ຈະມີຈຸລັງຫຼັງກະດັນລັ່່ງສານຊື່ກາງປະສາດຊະນີດ acetylcholine ກະຕຸ້ນແຕ່ acetylcholine receptor ເທົ່ານັ້ນ.

·         Sympathetic ຈະມີຈຸລັງຫຼັງກະດັນຈະລັ່ງສານຊື່ກາງປະສາດຊະນີດ noradrenaline ເຊີ່ງໃນນັ້ນຕໍກັບ ຕົວຮັບຫລາຍຊະນີດເຊັ່ນ: adrenergic receptor(α, β), dopaminergic receptor(D)

(ຕ້ອງການ download file ກົດທີ່ນີ້)

α-receptor ຈະມີ α₁ , α₂

β-receptor ຈະມີ β₁ , β₂

ໜ້າທີ່ຂອງ receptor ແຕ່ລະຕົວ

Receptor		ທີ່ຕັ້ງ	ຜົນ ຂອງ effector
	α1	ຫົວໃຈ	ເພີ່ມອັດຕາການເຕັ້ນຂອງຫົວໃຈ
α-receptor		ຜະຫນັງເສັ້ນເລືອດ	ພາໃຫ້ເສັ້ນເລືອດມີການຫົດຫັດ
	α2
β-receptor	β1	ຫົວໃຈ	ເພີ່ມການຫົດຫັດ ແລະ ອັດຕາການເຕັ້ນ ຂອງຫົວໃຈ
	β2	ເສັ້ນເລືອດ, ຫລອດລົມ	ເຮັດໃຫ້ເສັ້ນເລືອດຍະ ແລະ ຫລອດປອດຍະ
dopaminergic receptor(D)		ໄຂ່ຫລັງ, splanchic(mesenteric) coronary cerebral	ເສັ້ນເລືອດມາຍຕົວ
			ເສັ້ນເລືອດຫົດຫັດ

ລິດຂອງຢາ vasopressor (ກະຕຸ້ນໃຫ້ເສັ້ນເລືອດຫົດຫັດ) ແລະ inotrope (ກະຕຸ້ນຫົວໃຈ)

ຢາ	Alpha-1	Beta-1	Beta-2	Dopaminergic	Predominant Clinical Effects
(Neosynephrine) Phenylephrine	***	0	0	0	SVR ↑ ↑, CO ↔/↑
(Levophed) Norepinephrine	***	**	0	0	SVR ↑ ↑, CO ↔/↑
(Adrenalin) Epinephrine	***	***	**	0	CO ↑ ↑, SVR ↓ (low dose) SVR/↑ (higher dose)
(Intropin) Dopamine (mcg/kg/min)
0.5 to 2	0	*	0	**	CO
5 to 10	*	**	0	**	CO ↑, SVR ↑
10 to 20	**	**	0	**	SVR ↑ ↑
Dobutamine	0/*	***	**	0	CO ↑, SVR ↓
Isoproterenol	0	***	***	0	CO ↑, SVR ↓

***ຜົນຮຸນແຮງ, ** ຜົນປານກາງ, *ຜົນນ້ອຍດຽວ, 0 ບໍມີຜົນ

CO= Cardiac output, SVR= Systemic vascular resistant

ບັນດາຢາທີ່ມີ:

Adrenaline (epinephrine), Ephedrine,Methoxamine, Metaraminol, Phenylephrine

Noradrenaline, Dopamine, Dobutamine, Dopexamine, Salbutamol, Isoprenaline

Adrenaline (epinephrine):         

ກະຕຸ້ນ α₁, β_1,  β₂

ຫົວໃຈເສັ້ນເລືອດ: α₁, β_1, ເພີ່ມອັດຕາການເຕັ້ນຂອງຫົວໃຈ ແລະ ເພີ່ມການຫົດຫັດຂອງຫົວໃຈພາໃຫ້ Cardiac output ສຸງຂື້ນ, ຖ້າໃຫ້ປະລິມານສຸງ systolic pressure ຈະສຸງ, ເສັ້ນເລືອດຫົດຫັດ(vasoconstrictor) ແລ້ວຈະເຫັນແຈ້ງກັບຕາວ່າມີການຕອບສະໜອງເຊັ່ນ ຈະພາໃຫ້ ປາຍຕີນປາຍມື ເຢັນໄດ້.

ຖ້າໃຫ້ໃນປະລິມານຕ່ຳມັນຈະໄປກະຕຸ້ນ β₂ diastolic pressure ແລ້ວຈະໃຫ້ເສັ້ນເລືອດສ່ວນໄປຍະ.

ລະບົບຫາຍໃຈ: β₂  ຈະເຮັດໃຫ້ກ້າມຊີ້ນກ້ຽງຂອງຫຼອດລົມຍະອອກ( bronchodilation)

ຕໍລະບົບອື່ນ: ຈະພາໃຫ້ມີການຍ່ອຍ glycogen ເປັນນ້ຳຕານ ແລ້ວນ້ຳຕານຈະສຸງ. Papillary dilation ໄດ້.

         

ອາການຂ້າງຄຽງ: ventricular arrhythmias, hypertention,

ການໃຊ້:  1:1000     (  1mg ໃນນ້ຳ 1ml)

          1:10 000 ( 1mg ໃນນ້ຳ 10ml)

ຂໍ້ບົ່ງຊີ້ໃນການໃຊ້ ແລະ ປະລິມານ

·         Cardiac Arrest (ລາຍລະອຽດໃຫ້ເບີ່ງບົດການປີ່ນປົວ)

·         Anapylatic : ເລີ່ມໃຫ້ໃນປະລິມານ (1:1000), 0.3–0.5 mL ຫຼື (0.5mg ຫາ 1mg ) ທາງກອ້ງໜັງ. ແລະຈະໃຫ້ທຸກໆ 5–10 ນາທີອີງໃສ່ຄວາມດັນ.

ຖ້າຄົນເຈັບບໍີການຕອບສະໜອງໃນປະລິມານທີ່ໃຫ້ໄປ ຫຼື ມີອາການຮຸນແຮງເຊັ່ນ: ຫຼອກລົມປັ້ນຫັນໃຈບໍ່ໄດ້(laryngospasm) ຫຼື ອາການຂອງຫົວໃຈເສັ້ນ ເລືອດມີພາວະລົ້ມແຫຼວ ແມ່ນເລີ່ມດ້ວຍ (1:10,000) 5–10 mL iv ຖ້າໃຫ້ບໍ່ໄດ້ທາງເສັ້ນເລືອດ ແມ່ນໃຫ້ຄືດັ່ງທີ່ເວົ້າມາຂ້າງເທີງ (0.5mg ຫາ 1mg ) ທາງກອ້ງໜັງ ຫຼື ໃຫ້ ທາງທໍ່ຫຼອດລົມ 10 mL of a 1:10,000.( ລາຍລະອຽດໃຫ້ເບີ່ງບົດການປີ່ນປົວ anaphylactic )

·         Acute severe asthma attack ລາຍລະອຽດໃຫ້ເບີ່ງບົດການປີ່ນປົວ

·         Septic sock (ລາຍລະອຽດໃຫ້ເບີ່ງບົດການປີ່ນປົວ)