ຄໍອັກເສບ

Pharyngitis/tonsillitis/amidalitis 

ນີ້ຍາມ (DEFINITION)

Pharyngitis/tonsillitis/amidalitis  ແມ່ນການອັກເສບຄໍ ຫຼື ອັກເສບ ຕ່ອມ ອາມີດານ, ສາມາດພົບທັງເພດຊາຍຍີງເທົ່າກັນ

ເຊື້ອພະຍາດທີ່ພົບ:

• ເຊື້ອViruses:

1. Respiratory syncytial virus

2. Influenza A and B

3. Epstein-Barr virus

4. Adenovirus

5. Herpes simplex

• ເຊື້ອ Bacteria:

1. Streptococcus pyogenes

2. Neisseria gonorrhoeae

3. Arcanobacterium haemolyticum

• Other organisms:

1. Mycoplasma pneumoniae

2. Chlamydophila pneumoniae

ອາການ ແລະ ອາການສະແດງອອກທີ່ພົບ

ການແຍກອາການຕ່າງໆຈາກສາຍເຫດ

• ຖ້່າຈາກການຕິດເຊື້ອ Virus:           ແນະນຳ ໃຫ້ກີນ້ຳອຸ່ນ, ເຮັດໃຫ້ຮ່າງກາຍອົບອຸນ

2. ໄຂ້ບໍ່ສຸງປານໃດ                                ກີນຢາແກ້ປວດ ຖ້າມີອາການເຈັບ

3. ໄອ                                            ຜັກຜ່ອນໃຫ້ພຽງພໍ

4. ບໍ່ເຈັບຄໍ

• ຖ້າຈາກການຕິດເຊື້ອ Bacterial ຕ່າງໆ ( ໂດຍສະເພາະ group A streptococci ):

1. ຈະມີໄຂ້ສຸງ

2. ຫລືອາດເຫັນມີການຕິດເຊື້ອຕາມລະບົບອື່ນອີກ

3. ເຈັບຄໍ, ສຽງແຫບ, ໄອ, ...

4.ຖ້າເປັນຮຸນແຮງ ອາດມີ ຫນອງ, ອ້າປາກບໍ່ໄດ້, ເຈັບແຮງ. ລີ້ນບວມ...

ການບົ່ງມະຕິ

ແມ່ນອີງໃສ່ອາການ ແລະ ຜົນຈາກວິເຄາະ

ການສັ່ງວິເຄາະ

Ø  Rapid streptococcal antigen test

Ø  ເອົາສີ້ນສ່ວນໃນຄໍໄປປູກ

Ø  Complete blood count (CBC)

ຖ້າຕິດເຊື້ອ Streptococcal ຈະເຫັນເມັດເລືອດຂາວສຸງ (leukocytosis)

Rx ການປີນປົວ

ປົວແບບບໍ່ໃຫ້ຢາ:

 • ດື່ມນ້ຳອຸ່ນ( ຖ້າຮຸນແຮງໃຫ້ໃສ່ນ້ຳ)

• ອົມ ຫລື ບ້ວນນ້ຳເກືອ ( ນ້ຳ Normal Saline ) ເພື່ອໃຫ້ໂຜ້ງຄໍມີຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ

ໃຫ້ຢາ:

• Paracetamol (acetaminophen) 10 ຫາ 15 mg/kg/ເທື່ອ. ໃຫ້ທຸກ 4 ຫລື 6 ຊົ່ວໂມງ; ກໍລະນີ ເຈັບ, ໄຂ້

• ຖ້າສົງໃສ ຫລື ມີການພິສຸດວ່າ ມີການຕິດເຊື້ອ streptococcal

1.ໃຫ້ Penicillin V ຊະນິດກີນ 50 000 ຫາ 100 000 UI ແບ່ງໃຫ້ໃຫ້ 4 ຄັ້ງ ເປັນເວລາ 10 ມື້

ຫລື ໃຫ້ benzathine penicillin 1.2 ລ້ານ UI  (ໃຫ່ໃນເດັກອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 5 ປີ) ແມ່ນໃຫ້ 6 00 000 UI ໃຫ້ເທື່ອດຽວ, ອາຍຸ ເກີນ 5 ປີ ໃຫ້ 1.2 ລ້ານ ເທື່ຶອດຽວ, ຜູ້ໃຫຍ່ 2 ລ້ານ ເທື່ອດຽວ

2. ໃນຄົນທີ່ແພ້ penicillin ໃຫ້ Erythromycin 500 mg  40 mg/Kg/ວັນ ແບ່ງໃຫ້ ເປັນ 4 ເທື່ອ/ວັນພາຍໃນ 10 ວັນ

3. ຖ້າຕິດ ເຊື້ອ gonococcal ໃຫ້ ceftriaxone 125 mg IM ຫນື່ງເທື່ອ.

4. Amoxicillin 500 mg 3 ເທື່ອຕໍ່ວັນ ໃຫ້ 10 ວັນ