ການປີ່ນປົວກະເພາະອັກເສບ

ການປີ່ນປົວກະເພາະອັກເສບ ( ຢາກ download file ເອກະສານນີ້ click ທີ່ນີ້: ກົດນີ້)

ກະເພາະອັກເສບ

•      ໃຫ້ແບບນ້ຳ ຫຼື ແບບເປັນເມັດAluminum hydroxide   ຫຼື Megnesium hydroxide

•      Mebeverine 135 mg(Duspatin 135 mg) ສຳລັບ GI spasm(ປັ້ນ)

•      BUSCOPAN ສຳລັບ GI spasm(ປັ້ນ)

•      Metamizole ສຳລັບຄວາມເຈັບ

•      Omeprazole 20 mg

•      H₂ receptor blockers (cimetidine [Tagamet]…): Oral cimetidine 300 mg q6h

                   (ຖ້າເຈັບແຮງສາມາດໃຫ້ (IVD) infusion ຂະນາດ 37.5–75 mg ຊົ່ວໂມງ)

•      ສາມາດໃຫ້ Prostaglandins (e.g., misoprostol [Cytotec]): ຊ່ວຍບັນເທົາ gastric mucosal injury, ແນະນຳໃຫ້ 100–200 mcg q.i.d.

•      ໃຫ້ PPIs ເມື່ອເວລາການໃຊ້ antacids ຫຼື H₂ receptor blockers.

CASE study: GI bleeding

CASE study by : ທ ສຸກອຸດອນ ເນັ້ງຢ່າ

1.   Patient information : ປ້າມະນີຈັນ 60 ປີ ບ ສີສະຫວາດ  ມ ຈັນທະບູລີ  ຂ ນະຄອນຫລວງ

2.    CC : hematemesis ( ຮາກອອກເລືອດ) ແລະ malena (ຖ່າຍດຳ)       

3.    PMH:

- HTA 3 yr with poor follow up

- No DM

- No allergic

- History of gastric ulcer 2010

ສະລິລະວິທະຍາຂອງ hormone Insulin ແລະ Diabetic mellitus.

ສະລິລະວິທະຍາຂອງ hormone Insulin ແລະ  Diabetic mellitus.

   I.      ສະລິລະວິທະຍາຂອງ insulin

1.    ຕໍ່ carbohydrate: ​

-       ເລັ່ງນໍ້ງຕານ​ເຂົ້າ​ຈຸ​ລັງ​ແລ້ວ​ປ່ຽນ​ເປັນ glucose-6-phosphate ​ເພື່ອ​ໄປ​ເປັນ​ພະລັງງານ​ຫລາຍ​ຂື້ນ

-       ກະ​ຕຸ້ນ​ການ​ສັງ​ເຄາະ glycogen ​ໄປ​ເກັບ​ຢູ່​ໃນ​ຕັບ( ລະດັບ glucose ​ໃນ​ຕັບ​ຈະ​ຕໍ່າ​ກ່ວາ​ໃນ​ເລືອດສະ​ນັ້ນ​ການ​ດືງ glucose ​ເຂົ້າ​ສູ່​ຈຸ​ລັງ​ຕັບ​ຈື່ງ​ບໍ​ໃຊ້ insulin.

-       ເລັ່ງນໍ້ງຕານ​ເຂົ້າ​ຈຸ​ລັງກ້າມ​ຊີ້ນ 20-30% ຈະ​ຖືກ​ໃຊ້​ເປັນ​ພະລັງງານ  ສ່ວນ​ທີ່​ເຫລືອ​ແມ່ນ​ປ່ຽນ​ເປັນ glycogen ສະ​ສົມ​ຢູ່​ໃນ​ກ້າມ​ຊີ້ນ.

-       ເລັ່ງນໍ້ງຕານ​ເຂົ້າ​ຈຸ​ລັງ​ໄຂມັນ​ປ່ຽນ​ເປັນ glycerophosphate ​ເຊີ່ງ​ຮ່ວມ​ກັບ triglyceride.

2.  ຕໍ່​ທາດ​ໄຂມັນ:

ໄຂ້ເຫຼືອງ (Yellow fever)

ໄຂ້ເຫຼືອງ (Yellow fever)

ແມ່ນເກີດຈາກການຕິດເຊື້ອຈຸລະໂລກ (virus), ເຊື້ອເປັນ RNA virus ຢູ່ໃນຄອບຄົວ Flavivirus . ການຕິດຕໍ່ ເຊື້ອຊະນີດນີແມ່ນຍູງ Aedes aegypti ຕົວແມ່ເປັັນຕົວນຳເຊື້ອ.

ແມ່ນເປັນ 200,000 ກໍລະນີ, ຕາຍ 30,000 ໃນທູກປີ, ປະມານ 90% ແມ່ນເກີດຢູ່ໃນ Africa, ເຂດຮ້ອນຂອງ  South America ແຕ່ ບໍເຄີຍເຫັນໃນ Asia.

ອາການສະແດງ

ປະຫວັດ: ມີປະຫວັດໄປເຂດທີ່ມີການລະບາດ,

ເຊື້ອຈະມີການບົ່ມຕົວ 3 ຫາ 6 ວັນ.

-       ສ່ວນຫຼາຍຈະມີອາການປານກາງເຊັ່ນ: ໄຂ້, ເຈັບຫົວ, ເຈັບກ້າມຊີ້ນ, ອີດເມື່ອຍ.

-       ມີພຽງ 15 % ຈະມີອາການຮູນແຮງເຊັ່ນ: ໄຂ້, ເຈັບຫົວ, ເຈັບກ້າມຊີ້ນ, ອີດເມື່ອຍ, ເຈັບແອວສ່ວນລູ່ມ, ປູ້ນທ້ອງ, ປວດຮາກ, ວີນຫົວລາຍຕາ , ເຫຍື່ອເມືອກຕາແດງ, ອາການເຫຼືອງ.

ການກວດກາຮ່າງກາຍ:

ເປັນໄຂ້ຍ່ຽວໜູ

ເປັນໄຂ້ຍ່ຽວໜູ

·         ເລີ່ມຕົ້ນເຈັບຫົວແຮງ

·         ໄຂ້ >  39-40 ອົງສາ

·         ເລືອດໄຫຼຢູ່ເຫຍື່ອເມືອກຕາທັງ 2 ຂ້າງ

·         ເຈັບກ້າມຊີ້ນ

·         ມີອາການຂອງເຫຍື່ອຫຸ່ມສະໝອງອັກເສບ

·         ເປັນເຫຼືອງ

·         ອາການໜາວສັ່ນ

·         ປວດຮາກ, ​ຮາກ

·         ເຈັບກ້າມຊີ້ນ

·         ຜື່ນແດງ

·         ສຳພັດກັບສັດ ຫຼື ນ້ຳທີ່ມີເຊື້ອ

·         ກວດຍ່ຽວພົບ Albumin

·         ກວດ CBC: ເມັດເລືອດຂາວສູງ, ເມັດເລືອດນ້ອຍຕ່ຳ

ການປີ່ນປົວ

ພະ​ຍາດ​ຂໍ້​

ພະ​ຍາດ​ຂໍ້​

  

ພະ​ຍາດ​ຂໍ້

ເມື່ອມີການເຈັບຂໍ້ຂື້ນມາແລ້ວພວກເຮົາສາມາດຄີດໄດ້ຫລາຍພະຍາດທີ່ເກີດກັບຂໍ້ໄດ້ເຊັ້່ນ:

·         ພະຍາດ gout (ສັບເວົ້າທົ່ວໄປແມ່ນໂລກປະດົງຂໍ້)

·         ພະຍາດ Rheumatoid arthritis (ສັບເວົ້າທົ່ວໄປແມ່ນໂລກປະດົງເສັ້ນ)

·         ພະຍາດ osteoarthritis (ພະຍາດຂໍ້ເຊື່ອມ)

·         septic arthritis (ພະຍາດຂໍ້ອັກເສບຈາກການຕິດເຊື້ອ)

·         ແລະ ອີກພະຍາດອື່ນໆ.

1.   ​ ພະຍາດ gout (ສັບເວົ້າທົ່ວໄປແມ່ນໂລກປະດົງຂໍ້)

ຕັບຊຸດໂຊມກະທັນຫັນ (Acute Liver Failure)

ຕັບຊຸດໂຊມກະທັນຫັນ (Acute Liver Failure) 

ສາເຫດ

ມີຫຼາຍສາຍເຫດອັນພາໃຫ້ຕັບຊຸດໂຊມ ແຕ່ວ່າສ່ວນຫຼາຍແມ່ນມາຈາກ ການໃຊ້ຢາ acetaminophen ແລະຢາອື່ນໆ ເປັນສ່ວນຫຼາຍ ນອກ ຈາກນັ້ນຍັງມາຈາກ Autoimmune hepatitis.

ເຊື້ອຈຸລະໂລກທິພາໃຫ້ຕັບອັກເສບ ແລະ ຊຸດໂຊມກະທັນຫັນມີ:

ວິທີການຂາດຄະແນຫານ້ຳຫນັກເດັກ

ວິທີການຂາດຄະແນຫານ້ຳຫນັກເດັກ

 ເດັກ < 12 ເດືອນ: ນ້ຳຫນັກ (kg) = (ອາຍຸເດືອນ + 9)/2

 ເດັກ 1 ປີ - 5ປີ: ນ້ຳຫນັກ (kg) = 2 x (ອາຍຸ ປີ + 5)

 ເດັກ 5ປີ - 14 ປີ: ນ້ຳຫນັກ (kg) = 4 x ອາຍຸ ປີ.

ການຄິດໄລ່ນ້ຳສຳລັບ dengue fever

ການຄິດໄລ່ນ້ຳສຳລັບ dengue fever               

Maintainance :

0 – 10kg M: weight(kg) x 100ml/kg/day

10 – 20kg M:1000ml + weight over 10(Kg) + 50ml/kg/day

>20kg M: 1500ml + weight over 20(kg) x 20ml/kg/day

Maintainance + 5% deficit ແມ່ນຄິດໄລ່ປະລິມານນ້ຳເພື່ອສຳລັບຄົນເຈັບເປັນ dengue

ຕົວຢ່າງ:

ວິທີຄິດໄລ່ Maintainance + 5% deficit  ໃນຄົນເຈັບເປັນ dengue fever ຄົນເຈັບ 28 kg

-       M: 1500 + (28-20) X 20 = 1660 ml

-       5% =

1 kg                           1000 ml

28 kg                         28 000 ml                          100%

                                   X                                        5 %

=>  X =1400 ml

ໃນ 5% deficit ແມ່ນຈະເທົ່າກັບ 1400 ml

ປະລິມານນ້ຳທີ່ໃຊ້ແມ່ນ  1660 ml + 1400 ml = 3060 ml

ການກວດທ້ອງແມ່ມານ

ການກວດທ້ອງແມ່ມານ ·         ທ່າທີ: 1 First manoeuvre ທຳອິດແມ່ນໃຫ້ຄຳພື້ນມົດລູກ: ທ່ານີ້ແມ່ນກະຕວງຄວາມສູງຂອງມົດລຸກ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າພາກສ່ວນໃດຂອງລູກຕີດກັບພື້ນມົດລູກ. ·         ທ່າທີ: 2 Second manoeuvre ໃຊ້ສອງມືຄຳສອງຂ້າງຂອງມົດລູກລູບລົງຕາມລວງຂອງມົດລູກ ຄຳທ່ານີ້ແມ່ນເພື່ອຈຸດປະສົງຮູ້ວ່າຫລັງຂອງເດັກຢູ່ເບື້ອງໃດ, ຮູ້ວ່າແຂນຂາຢູ່ໃສ. ·       ທ່າທີ: 3 Pelvic manoeuvre ແມ່ນກວດໃຊ້ສອງມືຄຳທ້ອງນ້ອຍສອງເບື້ອງເວລາຄຳ ແມ່ນເນັ້ນໃສ່ສ່ວນລຸ່ມຂອງມົດລູກ: ຈຸດປະສົງເພື່ອກຳນົດວ່າທ່າໃດແມ່ນມ່າສະເຫນີ

ກະຕຸ້ນໃຫ້ເສັ້ນເລືອດຫົດຫັດ ແລະ ກະຕຸ້ນຫົວໃຈ)

 ຢາ vasopressor (ກະຕຸ້ນໃຫ້ເສັ້ນເລືອດຫົດຫັດ) ແລະ inotrope 

(ກະຕຸ້ນຫົວໃຈ)

ຕາມທຳມະດາແລ້ວຢູ່ໃນລະບົບປະສາດ automatic ຈະມີ: parasympathetic ແລະ sympathetic

·         Parasympathetic ຈະມີຈຸລັງຫຼັງກະດັນລັ່່ງສານຊື່ກາງປະສາດຊະນີດ acetylcholine ກະຕຸ້ນແຕ່ acetylcholine receptor ເທົ່ານັ້ນ.

·         Sympathetic ຈະມີຈຸລັງຫຼັງກະດັນຈະລັ່ງສານຊື່ກາງປະສາດຊະນີດ noradrenaline ເຊີ່ງໃນນັ້ນຕໍກັບ ຕົວຮັບຫລາຍຊະນີດເຊັ່ນ: adrenergic receptor(α, β), dopaminergic receptor(D)

(ຕ້ອງການ download file ກົດທີ່ນີ້)

Hyponatremia

Hyponatremia

Sodium: (ຄ່າປົກກະຕິ: 136 - 145 meq/l) Hyponatremia: (ແມ່ນມີຄ່າ Serum sodium < 136 meq/L) ການບົ່ງຊີ້ທາງ Clinical ແລະ ການປີ່ນປົວ ແມ່ນອີງໃສ່ສາຍເຫດອັນອັນທີພາໃຫ້ເປັນພາວະ hyponatremia ເຊີ່ງພົວພັນກັບ normal, decreased or increased ECF volume. Signs and symptoms: ທາງປະສາດ ແມ່ນຈະເກີດຂື້ນເມື່ອລະດັບ serum sodium ຕ່ຳຢູ່ໃນຄ່າປະມານ 120-125 meq/L. ·         Hyponatremia ທີ່ມີການລົດຂອງ ECF volume: ງຸດງິດ(irritability), ຕື່ນເຕັ້ນ, ຂີ່ຍ້ານ(apprehension), ວີນຫົວ(dizziness), ຄວາມດັນຕ່ຳທ່າຢືນ(postural hypotension), ເຍື່ອເມື່ອກມີການຫ່ຽວແຫ້ງ(dry mucus membranes), ປາຍຕີນປາຍມືເຢັນ, ສັ່ນ(tremors), ຊັກ(seizures).  ·         Hyponatremia ທີມີການເພີ່ມຂື້ນຂອງ ECF volume: ເຈັບຫົວ, ອ່ອນເພຍ, ເມີນເສີຍ(apathy), ມືນງົງ(confusion), ມີ ບວມ (edema), ນ້ຳໜັກເພີ່ມ, ຄວາມດັນສູງ, ກ້າມຊີ້ນປັ້ນ, ດີ້ນໂຮນ.  History and risk factors: ຖອກທ້ອງ, ຮາກຫຼາຍ, NG suction, ໃຊ້ຢາ diuretics, adrenal insufficiency, skin losses (burns, wound drainage) ອື່ນໆ   ພິເສດ: hyperlipidemia, hyperproteinemia, ແລະ hyperglycemia ສາມາດພາໃຫ້ເປັນ pseudo-hyponatremia. Diagnostic tests:  ກວດ serum sodium < 136 meq/L.  ກວດ Serum osmolality ຈະຕ່ຳແຕ່ຍົກເວັ້ນໃນ pseudo-hyponatremia, azotemia ຫຼື toxins ທີ່ມີ osmolality ເພີ່ມຂື້ນ.(example: ethanol). ກວດ Urine specific gravity ຈະມີການລົດລົງຍ້ອນໄຂ່ຫຼັງພະຍາຍາມລັ່ງນ້ຳອອກເປັນຈຳນວກຫຼາຍ ກວດ Urine sodium: ຈະລົດລົງ(ຍົກເວັ້ນໃນພະຍາດ SIADH ແລະ adrenal insufficiency).  ການປີ່ນປົວ: ເປົ້າໝາຍແມ່ນທຳອິດແມ່ນຕ້ອງແກ້ໄຂຄົນເຈັບອອກຈາກພາວະອັນຕະລາຍກ່ອນ(ໂດຍໃຫ້ລະດັບຂອງ sodium ສຸງວກ່າ 120 meq/l ແລ້ວຫຼັງຈາກນັ້ນ ຈື່ງຂ່ອຍໆເພີ່ມເທື່ອລະນ້ອຍໃຫ້ sodium ເຂົ້າສູ່ເກນປົກກະຕິ ແລະ ມາຮັກສາ normal ECF volume.

Hyponatremia ທີມີການເພີ່ມຂື້ນຂອງ ECF volume ແລະ edema

Hypervolemia: low serum serum osmolality (< 280 ), urine sodium < 10 mmol/L, ຈະພົບສ່ວນຫຼາຍ ຈະພົບໃນ: CHF, cirrhosis, or acute/chronic renal failure.) ການປີ່ນປົວຕ່າງໆ:  1) ສຳລັບກໍລະນີຄົນເຈັບທຳມະດາ (serum sodium > 120 meq/L): ແມ່ນໃຫ້ຈຳກັດນ້ຳ (500 ຫາ 1500 ml/ 24 ຊົ່ວໂມງ) ແລະ ໃຫ້ furosemide 40-80 IV ຫຼື ກີນ20-400 mg/day) ມື້ລະຄັ້ງ. 2) ສຳລັຍຄົນເຈັບເປັນ CHF, cirrhosis, nephrotic syndrome ທີ່ມີ ECF volume ຫຼາຍ ສົມທົບກັບມີອາການບາງຢ່າງທີພົວພັນກັບ hyponatremia. ແມ່ນໃຫ້ງົດນ້ຳ ສົມທົບກັບໃຫ້ການປີ່ນປົວສາຍເຫດ. 3) ສຳລັບຄົນເຈັບທີ່ມີອາການຮຸນແຮງ(sodium level < 115 meq/L) ໃນຄົນເຈັບທີ່ມີ volume overloaded:  ແມ່ນໃຫ້ງົດນ້ຳ ສົມທົບກັບໃຫ້ 3% hypertonic saline. ການໃຫ້ແມ່ນຄິດໄລ່ sodium deficit: 0.6 x (weight in kg) x (ລະດັບ sodium ທີຕ້ອງການ - sodium ທີ່ກວດພົບ)     ( ໃຫ້ໃຊ້ 0.5 ສຳລັບຜູ້ຍີງ,  ລະດັບ sodium ທີຕ້ອງການ= 120 - 125 meq/L.)  ·         ສຳລັບຄົນເຈັບທີ່ມີອາການຂອງ hyponatremia ແລະ ກະທັນຫັນ (< 24 ຊົ່ວໂມງ), ແມ່ນໃຫ້ເພີ່ມລະດັບ sodium ໃຫ້ເຖີງ 120-125 meq/L ໃນ 24 ຊົ່ວໂມງ ຫຼື < 24 ຊົ່ວໂມງ ກໍ່ໄດ້. ·         ສຳລັບຄົນເຈັບທີ່ມີອາການ chronic hyponatremia, ຫຼື ບໍຮູ້ວ່າເປັນມາດົນປານໃດແລ້ວ. ການເພີ່ມ serum sodium ແມ່ນໃຫ້ເພີ່ມເທື່ອຢ່າງຊ້າໆ(0.5 meq/L/hr) ຫາ ປະມານ 120-125 meq/L ເພື່ອລີກເວັ້ນອາການສົທາງ ປະສາດສຸນ ກາງ (cerebral edema, pontine myelinolysis, seizures) ແລະ/ ຫຼື pulmonary edema. ການໃຫ້ແມ່ນບໍຕ້ອງໃຫ້ເກີນ 10-12 meq/L ໃນ 24 ຊົ່ວໂມງ ຫຼື <20-25 meq/L ໃຫ້ກາຍ 48 ຊົ່ວໂມງ.  ຫຼັງຈາກນັ້ນແມ່ນຢຸດໃຊ້ hypertonic saline ແລະ ໃຫ້ເພີ່ມ serum sodium ຂື້ນຢ່າງຊ້າໆເປັນເວລາ 2-3 ວັນ. ຕົວຢ່າງການຄິດໄລ່:  ຊາຍ 80 kg ; serum sodium=110 meq\L ; ຕ້ອງການເພີ່ມໃຫ້ດໄດ້ 120 meq/L.     1)   0.6 x 80kg x (120-110)= 480 meq  (ປະລິມານທັງໝົດທີ່ຕ້ອງການ)     2) ປະລິມານທີ່ຕ້ອງເພີ່ມ serum sodiumແມ່ນ 0.5 meq/L/hr =            0.6 x 80 x 0.5= 24 meq.  (ຕ້ອງເພີ່ມໃຫ້ໄດ້ 24 meq/1ຊົ່ວໂມງ)     3) ໃຊ້ 3% hypertonic saline ບັນຈຸ 513 meq/Liter  ແລ້ວມາຄິດໄລ່ອັດຕາການປ່ອຍ          (ຕ້ອງເພີ່ມໃຫ້ໄດ້ 24 meq/1ຊົ່ວໂມງ)/513 x 1000= ? ml/hr            ຕ້ອງປ່່ອຍ  :  24 meq/hr  x 1000= 47 ml/hr                                  513     1 ຊົ່ວໂມງ=>24 meq x ຊົ່ວໂມງ => 480 meq ð  X =  480 meq/ 24 meq=  20 hours  ຕ້ອງໃຊ້ 3% hypertonic saline ເທື່ອລະ 47 ml/hr ພາຍໃນ 20 ຊົ່ວໂມງ. ຫຼັງຈາກໃຊ້ສຳເລັດ ແລ້ວແມ່ນໃຫ້ງົດນ້ຳ.

Hyponatremia ກັບ isovolemia

ແມ່ນມີ Low osmolarity <280, urine sodium < 10 mmol: water intoxication; urine sodium > 20: SIADH, hypothyroidism, renal failure, addisons disease, drugs. Mild: (serum level > 120 meq/L; ທີ່ບໍ່ມີອາການ): ໃຫ້ furosemide 80mg IV 1 ຄັ້ງ ຫາ 2 ຄັ້ງຕໍ່ມື້ ແລະ ໃຫ້ Normal saline + 20 ຫາ 40 meq KCL/liter  ປ່ອຍ(infuse) 65-150 ml/hr (ຕ້ອງເພີ່ມປະລິມານ sodium serum 0.5 meq/L/hr ຫຼື ຕ່ຳກ່ວານັ້ນ.) SIADH: ແມ່ນໃຫ້ງົດນ້ຳໂດຍໃຫ້ 500-750ml/ມື້.  ໃຫ້ Demeclocycline 300 ຫາ 600mg 2 ຄັ້ງຕໍ່ມື້. ຕ້ອງໃຊ້ລະມັດ ລະວັງໃນພະຍາດຕັບ. ໃນສະຖານະການສຸກເສີນ (sodium < 115) ໃຊ້ hypertonic saline (ຂ້າງເທິງ) ແລະ furosemide. ຄົນເຈັບທີ່ມີອາການ: ໃສ່ hypertonic saline ແລະ furosemide ຫຼື ໃຫ້ hypertonic saline ແລະ ງົດນ້ຳ.

Hyponatremia ກັບ hypovolemia

Low serum osmolarity (<280).  Urine sodium < 10 mmol: Urine sodium > 20: diuretics. ຖ້າບໍລິມາດນ້ຳໃນເສັ້ນເລືອດລົດລົງ ຄວາມດັນຕ່ຳລົງ ແມ່ນໃຫ້ສານນ້ຳ normal saline 500 ຫາ 3000 ml ປ່ອຍ 500 ml/hr ຈົນກວ່າຄວາມດັນດີຂື້ນ ແລ້ວ ໃຫ້ normal saline ( + 20-40 meq KCL/ liter) ປ່ອຍ 65 ຫາ 150 ml/hr ຈົນກວ່າລະດັບ sodium ໃນເລືອດຈະເຂົ້າສູ່ປົກກະຕິ(ໝາຍເຫດ: ໃນ mild cases, ແມ່ນເປົ້າໝາຍໃຫ້ໄດ້ 130 meq/ Liter). ໃນ 1 ລິດຂອງ normal saline ຈຸມີ 154 meq. ການໃຫ້ແມ່ນໃຫ້ຄິດໄລ່ຄືຂ້າງເທີງ. ໃນກໍລະນີ severe hyponatremia (<115 meq/L) ແມ່ນເລີ່ມດ້ວຍ hypertonic saline ແລ້ວຄິໄລ່ຄືຂ້າງເທີງ.

ສຸດການຄິດໄລ່ sodium ທັງໝົດທີ່ຕ້ອງການ

NaDeficit = Sex * NormalWgt * (DesiredNa - SerumNa)

http://www.globalrph.com/hyponatremia.htm

http://reference.medscape.com/calculator/sodium-deficit-hyponatremia

ຄໍອັກເສບ

Pharyngitis/tonsillitis/amidalitis 

ນີ້ຍາມ (DEFINITION)

Pharyngitis/tonsillitis/amidalitis  ແມ່ນການອັກເສບຄໍ ຫຼື ອັກເສບ ຕ່ອມ ອາມີດານ, ສາມາດພົບທັງເພດຊາຍຍີງເທົ່າກັນ

ເຊື້ອພະຍາດທີ່ພົບ:

• ເຊື້ອViruses:

1. Respiratory syncytial virus

2. Influenza A and B

3. Epstein-Barr virus

4. Adenovirus

5. Herpes simplex

• ເຊື້ອ Bacteria:

1. Streptococcus pyogenes

2. Neisseria gonorrhoeae

3. Arcanobacterium haemolyticum

• Other organisms:

1. Mycoplasma pneumoniae

2. Chlamydophila pneumoniae

ອາການ ແລະ ອາການສະແດງອອກທີ່ພົບ

ການແຍກອາການຕ່າງໆຈາກສາຍເຫດ

• ຖ້່າຈາກການຕິດເຊື້ອ Virus:           ແນະນຳ ໃຫ້ກີນ້ຳອຸ່ນ, ເຮັດໃຫ້ຮ່າງກາຍອົບອຸນ

2. ໄຂ້ບໍ່ສຸງປານໃດ                                ກີນຢາແກ້ປວດ ຖ້າມີອາການເຈັບ

3. ໄອ                                            ຜັກຜ່ອນໃຫ້ພຽງພໍ

4. ບໍ່ເຈັບຄໍ

• ຖ້າຈາກການຕິດເຊື້ອ Bacterial ຕ່າງໆ ( ໂດຍສະເພາະ group A streptococci ):

1. ຈະມີໄຂ້ສຸງ

2. ຫລືອາດເຫັນມີການຕິດເຊື້ອຕາມລະບົບອື່ນອີກ

3. ເຈັບຄໍ, ສຽງແຫບ, ໄອ, ...

4.ຖ້າເປັນຮຸນແຮງ ອາດມີ ຫນອງ, ອ້າປາກບໍ່ໄດ້, ເຈັບແຮງ. ລີ້ນບວມ...

ການບົ່ງມະຕິ

ແມ່ນອີງໃສ່ອາການ ແລະ ຜົນຈາກວິເຄາະ

ການສັ່ງວິເຄາະ

Ø  Rapid streptococcal antigen test

Ø  ເອົາສີ້ນສ່ວນໃນຄໍໄປປູກ

Ø  Complete blood count (CBC)

ຖ້າຕິດເຊື້ອ Streptococcal ຈະເຫັນເມັດເລືອດຂາວສຸງ (leukocytosis)

Rx ການປີນປົວ

ປົວແບບບໍ່ໃຫ້ຢາ:

 • ດື່ມນ້ຳອຸ່ນ( ຖ້າຮຸນແຮງໃຫ້ໃສ່ນ້ຳ)

• ອົມ ຫລື ບ້ວນນ້ຳເກືອ ( ນ້ຳ Normal Saline ) ເພື່ອໃຫ້ໂຜ້ງຄໍມີຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ

ໃຫ້ຢາ:

• Paracetamol (acetaminophen) 10 ຫາ 15 mg/kg/ເທື່ອ. ໃຫ້ທຸກ 4 ຫລື 6 ຊົ່ວໂມງ; ກໍລະນີ ເຈັບ, ໄຂ້

• ຖ້າສົງໃສ ຫລື ມີການພິສຸດວ່າ ມີການຕິດເຊື້ອ streptococcal

1.ໃຫ້ Penicillin V ຊະນິດກີນ 50 000 ຫາ 100 000 UI ແບ່ງໃຫ້ໃຫ້ 4 ຄັ້ງ ເປັນເວລາ 10 ມື້

ຫລື ໃຫ້ benzathine penicillin 1.2 ລ້ານ UI  (ໃຫ່ໃນເດັກອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 5 ປີ) ແມ່ນໃຫ້ 6 00 000 UI ໃຫ້ເທື່ອດຽວ, ອາຍຸ ເກີນ 5 ປີ ໃຫ້ 1.2 ລ້ານ ເທື່ຶອດຽວ, ຜູ້ໃຫຍ່ 2 ລ້ານ ເທື່ອດຽວ

2. ໃນຄົນທີ່ແພ້ penicillin ໃຫ້ Erythromycin 500 mg  40 mg/Kg/ວັນ ແບ່ງໃຫ້ ເປັນ 4 ເທື່ອ/ວັນພາຍໃນ 10 ວັນ

3. ຖ້າຕິດ ເຊື້ອ gonococcal ໃຫ້ ceftriaxone 125 mg IM ຫນື່ງເທື່ອ.

4. Amoxicillin 500 mg 3 ເທື່ອຕໍ່ວັນ ໃຫ້ 10 ວັນ